WPŁYW RELACJI RÓWIEŚNICZYCH NA ROZWÓJ SPOŁECZO-EMOCJONALNY DZIECI I MŁODZIEŻY

Każdy człowiek do życia potrzebuje innych ludzi. Umiejętność nawiązywania satysfakcjonujących relacji społecznych pełni bardzo ważną funkcję. Współcześni rodzice chcąc zapewnić dzieciom dobrą przyszłość zapisują je na liczne zajęcia dodatkowe, zaczynając od judo, przez obowiązkową lekcję angielskiego na robotyce kończąc. Warto jednak zastanowić się czy dziecko ma czas na swobodną zabawę w gronie rówieśników. To jest prawdziwa wartość, gdy młody człowiek w naturalnym środowisku ma szansę uczyć się współpracować, dzielić się przeżyciami, nawiązywać pierwsze przyjaźnie.

 

Dzieci budują obraz siebie poprzez kontakty z rówieśnikami

Na to, jak młody człowiek postrzega sam siebie wpływa zarówno rodzina jak i grupa rówieśników. Informacje zwrotne od kolegów są przyswajane i kształtują widzę o sobie. Aby dziecko myślało o sobie dobrze ważne jest poczucie bycia akceptowanym przez kolegów oraz umiejętność nawiązywania z nimi prawidłowych stosunków. W okresie szkolnym bardzo ważne jest zaufanie, to moment, kiedy dziecko woli zwierzyć się z sekretu najlepszej koleżance czy koledze. Uczy się dotrzymywania tajemnic, co wiąże się z odpowiedzialnością.

 

Dziecko dzięki informacjom zwrotnym otrzymywanym od rówieśników definiuje siebie poprzez różne kategorie "jestem wesoły, dobry z matmy, bystry" itd. Inne osoby mają duży wpływ na to jak dziecko postrzega siebie i wpływają na poczucie własnej wartości.

 Zdobywanie ważnych doświadczeń społecznych

Udział w różnorodnych aktywnościach społecznych daje dziecku możliwość sprawdzenia siebie w różnych rolach. Młody człowiek zastanawia się: jaką rolę pełnię w grupie? Czy jestem dobrym przywódcą? Czy inni mnie lubią? Czy mam poczucie humoru? Czy mogę zaufać? To w jaki sposób dziecko odpowie na te i wiele innych pytań wpływa na jego funkcjonowanie w przyszłym życiu. Pierwsze doświadczenia społeczne rzutują na to, w jaki sposób wchodzimy w kontakty z innymi, czy jesteśmy pełni zaufania, pewni siebie, swobodni, czy spięci, nieufni, boimy się porażki.

 

Nauka umiejętności interpersonalnych 

Obcowanie w środowisku rówieśników uczy wielu bardzo ważnych umiejętności. Przede wszystkim młody człowiek czuje się odpowiedzialny za relacje. Uczy się zaufania oraz dotrzymywania tajemnic. Gdy pojawia się konflikt próbuje samodzielnie go rozwiązać, zaczyna rozumieć na czym polega sztuka kompromisu, odpuszczania bądź walki o swoje potrzeby. Zaczyna też wartościować różne relacje. Dostrzega z jakimi osobami czuje się swobodnie, a jakie wywołują w nim negatywne emocje. Dostrzega możliwość decydowania o doborze przyjaciół.

Przyjmowanie perspektywy drugiego człowieka

Tworząc relacje społeczne nie sposób zapomnieć o umiejętności wcielania się w położenie drugiej osoby. To niezwykle ważna umiejętność, która ma wpływ na sukcesy w relacjach. Prawdziwa przyjaźń wymaga wzajemności. W bliskiej relacji bardzo ważne jest, aby dziecko potrafiło przyjąć perspektywę drugiej osoby np. jak się czuje mój kolega, któremu zdechł chomik. Dziecko od najmłodszych lat obserwuje jak zachowuje się rodzic w stosunku do innych osób, gdy są smutne, zdenerwowane, wesołe. Już od pierwszy lat życia rodzice modelują w dziecku tę bardzo ważną umiejętność.

Przestrzeganie zasad

Bycie w relacjach społecznych wymaga od jednostki stonowania się do zasad obowiązujących w grupie. Dziecko uczy się takich umiejętności jak bycie uprzejmym, czekanie na swoją kolej, rozumie, że czasami musi zrezygnować ze swojego dobra na rzecz innej osoby. Gdy wychodzi ze środowiska domowego, gdzie jest w centrum uwagi, nagle dostrzega, że musi się dzielić uwagą z innymi. To nie lada wyzwanie, które wymaga umiejętności kontrolowania gwałtownych emocji.

Kontakty z rówieśnikami mają ogromny wpływ na poczucie własnej wartości dziecka. To, czy młody człowiek odnosi sukcesy decyduje o tym w jaki sposób będzie radzić sobie w przyszłości. Czas na swobodne zabawy i wspólne aktywności jest bardzo wartościowy i daje dziecku coś więcej niż kolejna lekcja judo, czy nauka programowania. Warto zastanowić się, czy dajemy dziecku szansę na swobodne odkrywanie tajników społecznych relacji. Warto pamiętać, że jeżeli dziecko już w pierwszych latach szkoły nawiązuje satysfakcjonujące stosunki z kolegami to prawdopodobnie będzie potrafiło nawiązać takie relacje również w przyszłości.

 

Opracowanie: mgr Patrycja Pernak